Start cursus 'Geloof en politiek in een wereld op drift. Academische leeskring rond Oliver O’Donovan'

Cursus 'Geloof en politiek in een wereld op drift. Academische leeskring rond Oliver O’Donovan'

Hoe kun je als predikant geestelijk leidinggeven aan je gemeente in een tijd van geopolitieke spanningen, morele verwarring en groeiende polarisatie? Wat heeft het evangelie te zeggen wanneer de fundamenten van politieke orde en menselijke vrijheid wankelen? En hoe leef je als christen in het Westen – post-christendom, maar niet post-Christus?

In deze leeskring verdiep je je samen met collega’s in het werk van de Britse theoloog en ethicus Oliver O’Donovan. Zijn boeken The Desire of the Nations en The Ways of Judgment vormen de leidraad voor zes bijeenkomsten waarin theologie, actualiteit en gemeentelijke praktijk samenkomen. Je leest en bespreekt kritisch geselecteerde hoofdstukken, krijgt verdieping vanuit inleidingen van deskundigen en past de reflecties en inzichten toe op prediking, gebed en leiderschap. Deze cursus is een unieke kans om je theologisch en geestelijk te laten toerusten voor de publieke dimensie van het predikantschap in onze tijd.

Deze cursus is een samenwerking tussen de Theologische Universiteit Apeldoorn, de Theologische Universiteit Utrecht en de Protestantse Theologische Universiteit.

November 2026: conferentie met O'Donovan!

D.V. 5 en 6 november 2026 organiseren we ook gezamenlijk een tweedaagse conferentie in Apeldoorn over dit onderwerp, waarbij O'Donovan zelf één van de sprekers hoopt te zijn. Deelnemers aan de leeskring worden betrokken bij het programma en kunnen met korting deelnemen. Leeskring en conferentie zijn verder aparte activiteiten: deelname aan de conferentie is geen verplicht onderdeel van de leeskring. Aanmelding voor de conferentie vereist geen deelname aan de leeskring. 

Doelgroep
Predikanten en theologen uit PKN, CGK en NGK die verlangen naar theologische verdieping en toerusting voor geestelijk leiderschap in een veranderende wereldorde.

Doelstelling
Deelnemers verdiepen hun theologisch inzicht in de relatie tussen geloof, autoriteit en politieke orde en worden toegerust voor geestelijk leiderschap in een seculiere en gepolariseerde wereld.

Leeropbrengst
Na afloop van de cursus: 

• Heb je inzicht in O ’Donovans politieke theologie en de theologische betekenis van autoriteit, oordeel, vrijheid en gehoorzaamheid en kun je daar een eigen positie in innemen.
• Kun je theologische reflecties op macht en gezag toepassen in prediking en pastoraat.
• Kun je de publieke rol van de kerk in een post-Christelijke samenleving verstaan en benoemen.
• Ben je toegerust voor gesprek en gebed rond actuele geopolitieke thema’s in de gemeente.

Competenties
In deze cursus wordt gewerkt aan de volgende competenties uit het PThU-competentieprofiel gemeentepredikant:

• Hermeneutische bekwaamheid. Je leert O’Donovans teksten methodisch en contextueel te lezen, en ontwikkelt theologisch inzicht in de werking van autoriteit en oordeel in kerk en samenleving.
• Academische bekwaamheid. Je verdiept je in theologische literatuur en leert deze verbinden met actuele maatschappelijke en politieke ontwikkelingen.
• Verbindende bekwaamheid. Je oefent in het leggen van verbanden tussen theologische traditie, dagelijkse praktijk en actuele cultuur in de context van gemeente en samenleving.
• Representatieve bekwaamheid. Je reflecteert op je rol als predikant in publieke en seculiere contexten, en hoe je daarin gezagvol kunt handelen en spreken.
• Missionaire bekwaamheid. Je oefent in het theologisch verwoorden van het evangelie in een pluriforme samenleving en leert omgaan met religieuze en ideologische verschillen.
• Homiletische bekwaamheid. Je verwerft concrete handvatten om politieke-theologische inzichten in je preekpraktijk te integreren en het publieke karakter van het evangelie liturgisch én homiletisch overtuigend over te brengen.
• Agogische bekwaamheid. Je wordt toegerust om gemeenten te begeleiden in theologische bezinning en verandering in een tijd van maatschappelijke ontregeling.
• Beroepsethische bekwaamheid. Je reflecteert op macht, verantwoordelijkheid en gezag in je ambt, en ontwikkelt een ethische oriëntatie op je rol als geestelijk leider.

Opzet
De cursus bestaat uit zes bijeenkomsten, deels fysiek en deels online. Elke bijeenkomst bestaat uit:

• Lezing en bespreking van geselecteerde hoofdstukken uit O’Donovans werk
• Theologisch gesprek in groepen
• Verwerking en toepassing op prediking en gemeentelijk leiderschap
• Gezamenlijk gebed

Bij de fysieke bijeenkomsten zal er, naast de docenten, altijd een gastinleider aanwezig zijn, die vanuit zijn/haar eigen expertise op de stof zal reflecteren. Bij de onlinebijeenkomsten is dat niet per se het geval; hier ligt de nadruk meer op gezamenlijke lezing, uitwisseling en toepassing. 

Literatuur en voorbereiding

Voorbereiding:
Per bijeenkomst lezen van geselecteerde hoofdstukken uit:

• Oliver O’Donovan, The Desire of the Nations (1996)
• Oliver O’Donovan, The Ways of Judgment (2003)

Literatuur:       
Verplichte literatuur

• Oliver O’Donovan, The Desire of the Nations (1996)
• Oliver O’Donovan, The Ways of Judgment (2005)

(Geselecteerde hoofdstukken worden vooraf bekendgemaakt.)

Aanbevolen / optionele literatuur

• Oliver O’Donovan & Joan Lockwood O’Donovan, Bonds of Imperfection: Christian Politics Past and Present (2004)
• Oliver O’Donovan, Just War Revisited (2003)
• Oliver O’Donovan, Resurrection and Moral Order (1986)
• James K.A. Smith, Awaiting the King: Reforming Public Theology (2017)
• N.T. Wright & Michael F. Bird, Jezus en de machten (Nederlandse vertaling van Jesus and the Powers) (2024)
• Rowan Williams, Geloof in de publieke ruimte (Faith in the Public Square)

Toetsing
Van de deelnemers wordt input gevraagd voor het programma van de conferentie. Bij actieve en goed voorbereide deelname aan ten minste vijf sessies wordt het certificaat verstrekt. 

Data en locatie
De bijeenkomsten vinden plaats op de volgende maandagen in 2026 en zijn deels fysiek en deels online.
Starttijd en eindtijd: van 10.00 tot 12.30 uur met aansluitend een lunch.

• 9 februari 2026: Utrecht - Protestantse Theologische Universiteit (PThU)
• 16 maart 2026: Online
• 20 april 2026: Apeldoon - Theologische Universiteit Apeldoorn (TUA)
• 1 juni 2026: Utrecht - Theologische Universiteit Utrecht (TUU)
• 31 augustus 2026: Online
• 5 oktober 2026: N.t.b.

Kosten
De kosten bedragen € 700,-. Deelnemers ontvangen een factuur van de Protestantse Theologische Universiteit en declareren die zo mogelijk volgens de mogelijkheden die het eigen kerkgenootschap daarvoor biedt. 

Protestantse Kerk -  Als je binnen je PE-budget nog recht hebt op vergoeding, dan kun je de kosten van de cursus geheel declareren bij de Landelijke Kerk (PKN) (zo nodig ook vóór betaling). Het declaratieformulier vind je op de website van de PKN, evenals meer uitleg over je budget en de regeling. De informatie en de link naar het formulier staan daar onder de kop ‘Voortgezette nascholing - studiekosten aangestuurd aanbod’.

Christelijke Gereformeerde Kerken - De CGK vergoeden max. € 2.000,- per twee jaar. Zie pagina 7 van dit document.

Nederlandse Gereformeerde Kerken -

Studiebelasting
4 ECTS (112 uur):

• Zelfstudie/literatuur: 69 uur
• Verwerken en voorbereiden: 28 uur
• Bijeenkomsten: 15 uur

Docenten
Dr. W.L. Dekker en dr. R.G. den Hertog. Daarnaast zullen diverse inleiders betrokken zijn vanuit de PThU, TUU en TUA. 

Inschrijven
Aanmelden voor de leeskring kan tot 12 december 2025 via de groene button bovenaan deze pagina. 

Annuleren
Bij annuleren gelden annuleringsvoorwaarden.