Blog: De ‘Tour de Hap’ heeft vroegchristelijke wortels

Elk jaar nodigt studentenvereniging P.F.S.A.R. docenten, hoogleraren en ondersteunend personeel van de TUA uit voor een driegangendiner, waarbij elke gang in een ander studentenhuis plaatsvindt.
Prof. Van Willigen deed dit jaar voor de eerste keer mee, en dat bracht hem tot allerlei bespiegelingen. Volgens hem heeft deze Tour de Hap namelijk vroegchristelijke wortels. En er is een link met Milaan en Ambrosius. Ook bezocht hij een bijzondere plaats: de Areopagus.
​​​​​​​Hieronder zijn blog.

De ‘Tour de Hap’ heeft vroegchristelijke wortels

Studentenvereniging PFSAR nodigde mij en mijn echtgenote uit om vrijdagavond 6 mei te komen eten in verschillende studentenhuizen. Omdat dit initiatief historisch gezien geheel verantwoord is en vroegchristelijke wortels vindt in de agape, de liefdesmaaltijd, heb ik gemeend op deze uitnodiging in te kunnen gaan. Een kort verslag van de avond volgt hieronder. Eerst geef ik nog een afbeelding van een vroegchristelijke agape uit de Catacomben in Rome.

Hoewel de afbeelding wellicht niet helemaal scherp is kunnen we toch zien dat de vrouwelijke persoon links haar glas heft en dat de mannelijke persoon in het midden nog iets verder gaat door het glas te ledigen. Daaronder een bord met, naar we aannemen, twee vissen, een verwijzing naar de wonderbare spijziging van de 5000. In de vroegchristelijke periode van de Kerk speelde deze agape een uiterst belangrijke rol. Het is daarom goed om deze traditie ook vandaag nog vast te houden.

Moerbosch X

Nee, dit is geen geheime code, maar het adres waar we ons voorgerecht hebben genoten. Ludo verwelkomde ons (zie de foto) en we kregen mooie gesprekken met Maria, Liz-Anne, Ludo en Arend. Ik zat aan tafel tegenover Ludo en omdat we beiden uit Groningen komen, was er stof te over voor gesprek. Vanuit Niekerk fietste Ludo dagelijks 17 kilometer naar de stad Groningen, en dezelfde afstand ook weer terug. We hebben op dezelfde school gezeten, het Gomarus College, in leerlingenjargon ook wel Gomcol genoemd, maar niet in hetzelfde jaar. Een vermeende familierelatie tussen Liz-Anne en vrienden van ons die naar de klank dezelfde achternaam hebben, moest helaas als onmogelijk worden gekwalificeerd vanwege een gebrek aan spellingsconsensus. Met Maria heb ik uitgebreid gesproken over psychiatrische hulp aan ouderen en met Arend over het enthousiast volgen van keuzevakken. De soep was prima. Volgens vroegchristelijke gewoonte was er ook wijn (zie de afbeelding van de liefdesmaaltijd).

Hoofdstraat

Men kan raden wat hier volgde: het hoofdgerecht. Aan de Hoofdstraat, bij het hoofdgerecht, mochten we vijf nieuwe hoofden begroeten: Anna, Heidi, Freek, Gerralt en Pieter. Anna bleek onze dochter te begeleiden via Studiebegeleiding, Heidi had ik al wel eens gesproken tijdens een busreis naar Ede, Freek wist studie en werk op vernuftige wijze te combineren en Pieter vertelde ons onder meer iets over zijn Italiaanse komaf. Gerralt was afkomstig uit Ermelo en verraste ons met zijn gedegen klassieke opleiding en een stoofschotel met kip. De Sardijnse wijn, Carmis Cuvée, was heerlijk en geheel passend bij ons gezelschap. Pieters vader is – als ik het goed heb – werkzaam in Milaan. Kerkvader Ambrosius was dat ook, ik had hier dus de hele avond wel willen blijven. De cultuur van Italië is al meer dan vijftig jaar mijn passie en het is heerlijk deze met echte Italianen te mogen delen. Gewoon in Apeldoorn op de Hoofdstraat. De Hoofdroute.

De Maten

Ons laatste adres was in de Maten. Hier werden we gastvrij onthaald door Jaline, Gerben, Theodoor en Martijn. Bij het betreden van de achtertuin bleek dat onze gastheren en -dame verwoede pogingen deden om hun afgoden te verbranden. Het scheen overigens een soort symbolisch ritueel te zijn, niet regulier, zoals vroeger in de jaren zestig bij bruidspartijen. Als ‘finishing touch’ werden er dan in lege ranjaglazen wat goedkope sigaretten en sigaren neergeplant. De gasten rookten deze dingen half op om ze dan met een verachtelijk gebaar in de asbak te laten uitdoven, alles conform het toenmalige voorgeschreven protocol. Daarna begon dan het echte werk. Zo ook hier. We hadden direct een mooi gesprek in de achtertuin met Gerben en de andere studenten en het gesprek werd moeiteloos voortgezet in de achterkamer. Hier genoten we een Biancomangiare gecombineerd met een Moscatel. Het werd zelfs zo gezellig dat we de laatste gang collectief een half uur lieten uitlopen, maar dit scheen geen serieus of werkelijk probleem te zijn. Deze studenten hadden het leven ten diepste begrepen, zo realiseerde ik me.

De Areopagus

Als patristicus kon ik natuurlijk moeilijk elders eindigen dan op de Areopagus (de TUA-studentenzolder). Deze plek en dit snijvlak tussen christendom en pagane cultuur blijft me boeien. Nadat ik eerst mijn echtgenote even naar huis had gebracht besloten we op de zolder van de TUA deze mooie avond. Ook hier kregen we weer prachtige gesprekken. Tegen twaalf uur ben ik evenwel toch maar naar huis gegaan, ik wilde het de eerste keer niet al te bont maken. Voor hen die deze avond ontbraken heb ik nog een goede tip: maak deze omissie in uw bestaan goed door de volgende keer ook zelf acte de présence te geven. Geheel in de lijn van het Vroege Christendom. Misschien voelt het nog wat onwennig, maar dit initiatief wordt rijkelijk beloond. Mijn echtgenote Jacobien en ondergetekende kijken terug op een rijke en prachtige avond.

Prof. dr. M.A. van Willigen, bijzonder hoogleraar Bijbeluitleg Vroege Kerk